CHAPTER 6: VECTORS CONTROL

Apa itu vektor?
organisma, biasanya serangga yang menggigit, yang menghantar penyakit atau parasit dari satu haiwan atau tumbuhan yang lain.


Apa itu haiwan perosak?
haiwan atau serangga yang menyebabkan masalah kepada manusia terutamanya dengan merosakkan tanaman

(source image:google)

RODENTS

sejenis mamalia kecil berbulu yang giginya tidak pernah berhenti membesar. Spesies tikus termasuk tikus, tikus, tupai, memerang, dan banyak lagi. Masalahnya ialah, membawa kutu dan penyakit merebak lain, seperti wabak berkaitan dgn penyakit taun.

Commensal Rodents:

kumpulan rodent,

roof rat(rattus rattus)

(source: google)

norway rats (rattus norvegicus)

(source:google)

house mice (mus muculus)

(source: google)

ARTHROPODS

Maksud: 'jointed foot' (banyak kaki)

Serangga merupakan kelas terbesar artropod, mempunyai 3 pasangkaki, dibahagikan badan dengan kepala, toraks dan abdomen, ditambah bahagian mulut yang terdiri daripada palps dan belalai.
Contohnya, nyamuk, lalat. lipas dan kutu.

Nyamuk:
Menyebarkan penyakit kepada manusia: demam kuning, chikungunya, denggi, demam berdarah, malaria, filariasis. Mempunyai kitaran hidup empat peringkat dan tiga peringkat pertama
berlaku di dalam air.

(source: google)

Lalat:

Lalat merupakan pembawa penyakit dan serangga yang merosakkan makanan. 

(source: google)

Habitat lalat berada di dalam rumah, ladang, pasar, kilang memproses makanan, dan tempat penyembelihan. Seluruh anggota lalat boleh menyebabkan penyakit.

Lipas:

Lipas kebiasaannya suka berada di tempat ruang yang sempit. Ia membawa organisma di kaki, bulu badan dan bahagian mulut. Lipas juga aktif pada waktu malam.

Terdapat 3 jenis lipas yang popular di Malaysia ini:

American Cockroach:

(source: google)

German Cockroach:

(source: google)

Oriental Cockroach:

(source: google)

Peranan lipas ialah mencemarkan makanan & peralatan makan, memusnahkan kain & kertas, & memberikan kesan dan tidak menyenangkan bau. Serangan lipas dikaitkan dengan alahan tindak balas.

Kutu: 

(source: google)

Kutu membawa dan menghantar penyakit yang boleh berlaku kepada manusia & haiwan dengan menggigit. 

(source: google)

Kaedah kawalan:

• Kawalan Fizikal - membuat penerbangan skrin atau memerangkap.

• Kebudayaan kawalan - meningkatkan pengudaraan, kebersihandan sanitasi.

• Biologi kawalan - parasit atau pemangsa untukmembasmi perosak tertentu.

• Kawalan kimia - racun perosak yang sesuai.

Rujukan: 

notes based on my lecturer's note, Sir Mohd Jamalil Azam bin Mustafa